Jusspråk

På gymnaset - eller vidaregåande skule, for lesarar under 30 - hadde eg rettslære. Det var eit ganske nyttig fag der me fekk litt innblikk i nyttige emne som kjøpsrett og arverett. Dessutan fekk me ei innføring i korleis ein kan trenga gjennom juridisk språk, som unekteleg kan vera temmeleg langt, tungt og krokete.

"Lovtekstar er ikkje skrivne for å bli forstått," sa lærar Jens, "dei er skrivne for ikkje å bli misforstått." Dei har lukkast ganske bra den fyrste delen av denne målsettinga i ei setning eg fann i ein boligkjøpskontrakt i går. Der heiter det (sjølvsagt på bokmål):

"Dersom selger ikke oppfyller sine forpliktelser iht. nærværende kontrakt, skal han på sin side svare til den til enhver tid fastsatte forsinkelsesrente iht. lov om forsinkelsesrente, til kjøper av den enhver tid innbetalte del av kjøpesummen inntil kontraktens bestemmelser er oppfylt."

Ein kunne sjølvsagt ha sagt (til og med på bokmål):

 "Selgeren må betale forsinkelsesrenter av den innbetalte kjøpesummen til kjøperen hvis han ikke oppfyller forpliktelsene sine i kontrakten. Rentens størrelse bestemmes av lov om forsinkelsesrente, og renten løper til forpliktelsene er oppfylt."

Men slik språkbruk kan som kjent lett misforståast. Særleg av vrange advokatar, for som ein ung advokatspire oppsummerte lærdommen i jusstudiet: "Eg blir veldig flink til å så tvil." Og då hjelper det jo med klassisk jusspråk. 

Om ein vil så tvil, altså.