Arvesen i mål

Eg er av dei som kan få klump i halsen av sport på TV. Det skal mykje til og skjer kun ved spesielle augneblink. Geir Karlstad sitt OL-gull på 5000 m i Albertville var ein slik augneblink. Thor Hushovd sitt VM-gull i fjor var det absolutt ikkje. Men det var Kurt Asle Arvesen sin etappesiger i Tour de France i 2008. Etter så mange gode og nesten vellukka forsøk kom sigeren som eit lite bevis på at verda kan vera rettferdig.

No er det slutt på Kurt Asle Arvesen sin profesjonelle sykkelkarriere. Han har rett nok eit par løp igjen, men 84. plassen i VM i dag var den eigentlege sortien, særleg for oss føre fjernsynsapparatet. Den lange karrieren hans var ei salig blanding av mange fine sigrar og haugevis med uflaks.

På Arvesen sin CV finn me blant anna to etappesigrar i Italia rundt, VM-siger i U23, to samanlagtsigrar i Danmark rundt og sju norske meisterskap i tillegg til etappesigeren i Tour de France. Vidare finn me fleire av dei mest spektakulære falla i sykkelsirkuset dei siste 10 åra. Så seint som i Spania rundt tidlegare denne månaden kolliderte han med ein liten gut som sprang ut i vegen. Heldigvis gjekk det bra med begge, men for Arvesen var Spania rundt over eit par bandasjerte og smertefulle etappar seinare.

Kurt Asle Arvesen kan ikkje matcha merittlista til Thor Hushovd, men det skuldast hovudsakleg at dei er to heilt ulike syklistar med ulike roller i ritta. Eg har alltid hatt mest sans for Arvesen, rett og slett fordi eg likar allroundsyklistar betre enn spurtarar. (At Hushovd har blitt ein allrounder etterkvart, er ei anna sak.) Blant atskillig større sykkelekspertar enn eg blir han skildra som ein stor taktikar, og derfor hadde han rolla med trekka i trådane undervegs i nokre av dei beste sykkellaga i verden dei siste åra. Han stod så å seia for innlegget, så skulle andre skåra.

Men når Arvesen fekk frie tøyler og gjekk (eller går? - det er som sagt ikkje heilt slutt) for siger, så gjorde han det fullt og heilt, gjerne med eit snev av stor optimisme. Slikt blir det underhaldning og spaning av.

Eg har berre sett Arvesen live éin gong. Det var under NM i Trondheim i fjor, då biletet under blei tatt.

Snille, flinke mennesker

De siste månedene har jeg gravd i livet til farfar, som døde i 1938. Kort sagt har jeg prøvd å fremskaffe all dokumentasjon som måtte finnes om ham i offentlige og private arkiv. En vil vel aldri klare dette fullt ut, men jeg må si at jeg har oppnådd ganske gode resultater - ikke minst på grunn av alle de snille, flinke menneskene som forvalter arkivene rundt omkring i landet.

Jeg har henvendt meg til Statsarkivet i Stavanger, Kristiansand og Trondheim, til Hjelmeland kommune, menighetskontoret i Hjelmeland, Høgskolen i Staffeldts gate, Solborg folkehøgskole og ikke minst til Interkommunalt arkiv i Rogland. Noen av disse har jeg vel kanskje også mast litt i overkant mye på. Og over alt er det det samme svaret: "Ja, det kan vi selvsagt hjelpe deg med." Alltid med et smil. (Ei takka sågar oppriktig for at jeg purra.) Og bare få dager etterpå har det tikka inn en e-post med skanna dokumenter, eller en konvolutt har kommet i postkassa. I kroner og øre har det hele kosta meg noen få tiere i kopiering og porto ved én stor forsendelse.

Det er ikke alltid de har funnet det de lette etter, men så har de til gjengjeld lett mange flere steder enn jeg hadde tenkt de ville gjøre. Resultatet har dermed blitt at de ved et par anledninger har snublet over informasjon og dokumenter som jeg ikke ante kunne finnes.

Så derfor: En velfortjent hyllest til landets mange arkivarer! Makan til snille og flinke folk skal du lete lenge etter.

Aperis "Esperanto i Trondheim"

En Trondheim estas Esperantoparolanto(j) almenaŭ dum 107 jaroj. Pri tio temas mia norveglingva artikolo «Esperanto i Trondheim», kiu ĵus aperis en Trondhjemske samlinger 2010, la jarlibro de Trondhjems Historiske Forening, post naŭ-monata prokrasto.

La artikolo ĉefe pritraktas la historion de Grupo Esperantista, la plej aĝa E-klubo en Norvegio, sed ankaŭ aliajn flankojn de la (ne)movada esperantista vivo en la urbo. Ekzemple ĝi resumas la historion de la laborista E-klubo kiu havis mallongan sed intensan vivon en la intermilitaj jaroj. Ĝi estas ĉefe verkita por la ne-esperantista publiko kaj do ne detale parolas pri movadaj aferoj, al kiuj tiu publiko ne povas rilati. Anstataŭe mi provis rilati la lokan E-historion al la ĝenerala evoluo de la historio de la Movado je nacia kaj internacia niveloj kaj al gravaj sociaj ŝanĝoj. Pri tiu lasta punkto mi tamen atentigu ke mi ne estas historiisto.

La artikolo estas 20 paĝa (inkl. literaturliston kaj piednotojn) kaj havas plurajn plenkolorajn ilustraĵojn.